Melkmachine Museum

De Familie Bosch heeft dit museum tot mei 2024 opengesteld voor bezoek. Wegens gezondheidsproblemen is dat niet meer mogelijk.

Bert Weggemans – schrijver en dichter uit Niebert - ging in 2020 op bezoek en schreef er over.

Uitgebreide & verrassende collectie met boeiende verhalen

Aan de Kruisweg in Marum zijn er maar liefst twee kleine musea te vinden. Wie een bezoekje brengt aan de familie Bosch, zal zich verbazen over hetgeen in beide kleine musea tentoongesteld is. De bezoeker komt allereerst in het Kruidenierswinkeltje dat door Anneke Bosch wordt bestierd. De bezoeker wordt meegenomen naar een tijd die ruim zestig jaar achter ons ligt, en staat in één stap in een kruidenierswinkel uit de jaren vijftig van de vorige eeuw. Er is zelfs een originele winkeletalage uit die tijd aanwezig. De artikelen uit die tijd kunnen volop bewonderd worden – zo veel merken en variëteiten koffie, thee en tabak zijn er te zien dat de bezoeker eventjes vergeet dat hij in de 21ste eeuw leeft. Waar hij nu gewend is aan grootschalige supermarkten met eindeloos veel kassa’s beschikt het museum van Anneke over een authentieke handmatig bediende kassa met kassarol èn met een echte bel die rinkelt bij het openen van de geldlade. Op het gebied van rookwaren uit die tijd is er ook heel veel te zien: o.a. een echte rokerskast met toebehoren zoals tabakspot en een collectie antieke pijpen. Daarnaast is er ook een compleet servies van de Lange Lijs-serie. In het museum van Anneke is ook chicorei-koffie te vinden: surrogaatkoffie gebruikt  ten tijde van de Tweede Wereldoorlog, toen echte koffie zo schaars was, of domweg niet te verkrijgen. Chicorei bestaat nog steeds, en Anneke verklapt de bezoeker het geheim van een stralende afwas: een stukje chicorei toevoegen aan een afwasblokje en de vaat wordt nòg schoner.

De bezoeker laat het Kruidenierswinkeltje achter zich en komt in het  domein van Annekes man Jan, die het grootste deel van zijn actieve leven melkveehouder was, eerst op de Haarsterweg in Marum,  en later aan de Nieuweweg in Nuis. In de grote aangebouwde garage is zijn Melkmachine Museum ondergebracht. Terwijl de bezoeker langs melkmachines uit veel verschillende perioden loopt, maakt hij ook hier een reis door de tijd. Verschillende stadia van de melkwinning in de veehouderij worden doorlopen aan de hand van steeds wisselende machines die in die perioden werden gebruikt. Veel aandacht trekt de Comil-machine die werkt met zuigertjes, bezoekers staan versteld van de souplesse waarmee de machine loopt, vrijwel geruisloos. De Hektor-machine die op basis van de schoepentechniek werkt maakt duidelijk meer geluid, maar ook deze trekt de aandacht van veel bezoekers. Andere bekende merken van vroeger en nu zijn in het museum van Jan te vinden: om er een paar te noemen: Westfalia, Manus, Gascoigne, Boyema en Surge. Op het gebied van melkvaten krijgt de bezoeker een grote verscheidenheid te zien, met merken als McCormick, Agfa en Coop. Jan verklapt ook het geheim van het stiekem overgeschilderde melkvat van koper: vanwege oxidatieproblemen mochten de koperen vaten niet langer gebruikt worden,  maar: geen nood! De boeren gaven de koperen vaten een andere kleur, en niemand die daar last van had. Een heel bijzonder item is de originele melkbus van de toenmalige melkboer: een authentieke bus met een half-liter tap, zodat de klant zeker wist dat hij zijn portie melk eerlijk afgemeten mee naar huis kreeg.  Jan heeft ook nog een echt melkmonster kistje staan met de originele maatflesjes. In het hele land zijn deze melkmonster kistjes zeer geliefd en door kenners gezocht .  Dan nòg een mysterie: wij kennen tegenwoordig de supermarktketen Coop: wie benieuwd is naar het metalen Coop-melkvat moet beslist een keer bij Jan en Anneke komen kijken. Van harte aanbevolen!

Melkmonsters nemen met Opa   

k Bin groots op mien Opa, hij is melkmonster-nemer veur
 t Melkfabriek hier bij ons ien e buurt. 
En ik mag vanoavend met hum met 
Noar n veeboer ver buten t dörp. 
Opa op zien grode herenfiets, 
En ik met mien kinderfietsje achter hum aan over de boer zien ree. 
Acht joar bin ik, en e grode wereld leit aan mien voeten. 
We kommen laangs boerderijen met trekkers en met peerden, 
Het gras moakt n zaacht geluud, en t heu roekt noar t paradies. 
Wij kommen aan bij e boer, hij is al drok aan t melken. 
Onder t melken deur proaten Opa en de boer zachtjes 
Over van alles en nog wat – Opa nemt van elke koe 
n Melkmonster met, iedere keer vult er zo n klein guteg 
Gloazen flesje met melk, van elke koe één, net zo lang 
Tot aale flesjes vuld  bennen, en t holten kistje met weerom kan. 
k Bin trots op mien Opa, die mij vertelt dat e wereld nog hielmoal open veur mij leit. 
 

Veel dank aan Anneke en Jan Bosch. In dankbare herinnering aan Opa Luite Huls, Sellingen.   

Verschenen in het agenda magazine Welkom in het Westerkwartier: een gedicht van Bert Weggemans – schrijver en dichter uit Niebert
Bert moakt een serie over bezundere gebruuksveurwaarpen in t Westerketier.  Hij schrift zowel een verslag van zien bezoeken aan e betreffende musea  as ook n bij t thema heurend gedicht ien t Westerketiers.